ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ 
Ζούμε σε μια εποχή όπου η εικόνα μας και πως μας βλέπουν οι φίλοι μας και οι συνάδελφοί μας φαίνεται να είναι κυρίαρχο στην καθημερινή ζωή μας. Παράλληλα με αυτό υπάρχει μια επίμονη εμμονή με το φαγητό και την δίαιτα. Βομβαρδιζόμαστε με χιλιάδες εικόνες και συμβουλές στο πώς να αποκτήσουμε μια ‘τέλεια γραμμή’. Συνεπώς, οι διατροφικές διαταραχές απλώνονται σε τέτοια έκταση όπου θα ήταν αδιανόητο να συνέβαινε κάτι τέτοιο πριν 20 χρόνια. Έτσι, έχουν δημιουργηθεί αρκετοί μύθοι και παρανοήσεις.
Πολλοί άνθρωποι έχουν μια λανθασμένη εντύπωση πως κάποιος με ψυχογενή διατροφική διαταραχή φαίνεται και συμπεριφέρεται.

Οι περιπτώσεις ψυχογενών διατροφικών διαταραχών αυξάνονται καθημερινά με όλο και περισσότερους ανθρώπους να αναζητούν εξειδικευμένη βοήθεια και υποστήριξη. Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε ενήμεροι για την ύπαρξη τους, την σπουδαιότητά τους και τους κινδύνους που φέρνουν μαζί τους.

Πανεπιστημιακές έρευνες έχουν αποδείξει ότι αναγνωρίζοντας την ύπαρξη μιας τέτοιας διαταραχής σε ένα αρχικό στάδιο, όπου ακολουθείται από κατάλληλη ψυχολογική θεραπεία, έχει πολύ θετικά αποτελέσματα σε θέματα ανάρρωσης του ατόμου από την διαταραχή. Αυξάνοντας την γνώση μας και κατανοώντας τα ψυχογενή διατροφικά νοσήματα, μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης αυτών των πολύ επικίνδυνων για την υγεία νοσημάτων.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ;

Οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές αναπτύσσονται ως εξωτερικά σημάδια συναισθηματικών και ψυχολογικών προβλημάτων. Γίνονται ο τρόπος όπου τα άτομα αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ζωή τους αλλά και το γενικότερο στυλ ζωής τους. Η υπερφαγία ή μη λήψη φαγητού χρησιμοποιείται να καταστείλει συναισθήματα και σκέψεις που πονούν. Χωρίς κατάλληλη βοήθεια και θεραπεία, οι διατροφικές διαταραχές πιθανόν να επιμείνουν σε όλη την διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές είναι πολύπλοκες διαταραχές όπου οι διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες μαζί με τις ψυχολογικές δυσκολίες χρειάζεται να θεραπευτούν. Αναπτύσσοντας μια ισορροπημένη σχέση με το φαγητό και παράλληλα έχοντας το άτομο μια ισορροπημένη δίαιτα βοηθώντας το να έρθει σε επαφή με τα καταπιεσμένα συναισθηματικά θέματα –πηγή των διατροφικών προβλημάτων- μπορεί να βοηθηθεί να αντεπεξέλθει και να διαχειριστεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με ένα τρόπο που δεν είναι βλαβερός προς τον εαυτό του.


ΠΟΙΟΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ;

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή , άσχετα από τη ηλικία, το φύλο ή το εκπαιδευτικό του επίπεδο. Ωστόσο, νεαρές γυναίκες είναι περισσότερο ευπαθείς, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιών 15-25 ετών.

Πανεπιστημιακές έρευνες φανερώνουν πως τα γονίδια ενός ατόμου ίσως προδιαθέτουν το άτομο να αναπτύξει μια τέτοια διαταραχή που όταν ερεθιστούν από περιβαλλοντικούς παράγοντες -επίδραση από την στάση άλλων μελών της οικογενείας του προς το φαγητό- ευνοείται η ανάπτυξή τους. Επίσης σε καταστάσεις όπου υπάρχουν υψηλές ακαδημαϊκές προσδοκίες ή κοινωνικές πιέσεις, το άτομο μπορεί να εστιάσει σε θέματα γύρω από το φαγητό ως ένα τρόπο να διαχειριστεί τις αγχώδεις καταστάσεις.

Τραυματικά γεγονότα μπορεί να προκαλέσουν νευρική βουλιμία ή ανορεξία όπως- διαδικασία πένθους, κακομεταχείριση ή κακοποίηση, δυσκολίες μέσα στην οικογένεια (διαζύγιο) ή ανησυχίες γύρω από τον σεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου.


ΥΠΟΦΕΡΩ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟ ΨΥΧΟΓΕΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ;

Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό πως τα ψυχογενή διατροφικά προβλήματα δεν είναι μια ασθένεια όπως για παράδειγμα η γρίπη. Δεν είναι δηλαδή μια ασθένεια που ή την έχεις ή όχι. Οι περισσότερες γυναίκες αλλά και άντρες ενδιαφέρονται/ ανησυχούν από το τι τρώνε και το πώς φαίνονται, αλλά κάποιοι επιλέγουν ασυνήθιστους χειρισμούς προκειμένου να ελέγξουν το βάρος τους. Υπάρχουν τρεις βασικοί άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται η εκτίμηση για το εάν κάποιος υποφέρει από κάποιο ψυχογενές πρόβλημα διατροφής.
Σκέφτομαι …
Αισθάνομαι …
Συμπεριφέρομαι …

Το πρώτο είναι το τι σκέφτεσαι γύρω από το φαγητό. Είναι οι σκέψεις αυτές αρνητικές; Μήπως σε είδαν οι άλλοι τι έφαγες; Ξεπέρασες τις θερμίδες που στόχευες; Δεν μπορείς να σταματήσεις να σκέφτεσαι τι έφαγες ή τι θα φας, ή τι θα έπρεπε να φας; Πάλι δεν έδειξες τη θέληση που έπρεπε;
Το δεύτερο είναι το πώς αισθάνεσαι για το φαγητό. Νιώθεις ένοχές, άγχος, φόβο; Νιώθεις βαριά ακόμη κι αν οι φίλοι σου λένε πως είσαι εντάξει; Νιώθεις εκτός ελέγχου, αβοήθητη; Πόσο έντονα είναι αυτά τα συναισθήματα;
Ο τρίτος άξονας είναι το πώς οι σκέψεις σου και τα συναισθήματά σου οδηγούν τη συμπεριφορά σου γύρω από το φαγητό και το βάρος σου. Μήπως τρως κρυφά; Αποφεύγεις να φοράς συγκεκριμένα ρούχα επειδή αισθάνεσαι κάπως για το σώμα σου; Ζυγίζεσαι συχνά; Είσαι συνεχώς μέσα ή έξω από δίαιτα;


ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα παραπάνω είναι απλά μια γενική παρουσίαση των τριών αξόνων αξιολόγησης κάποιου ψυχογενούς προβλήματος διατροφής. Η ακριβής εκτίμηση είναι έργο εξειδικευμένων επιστημόνων όπου πάρα πολλοί άλλοι παράγοντες συνεκτιμώνται.

Το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (ΙΨΕ) μπορεί να βοηθήσει εσένα στην εκτίμηση, διάγνωση, διαχείριση, του ψυχογενούς διατροφικού προβλήματος με τρόπο μοναδικά αποτελεσματικό.


ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΑΓΧΟΣ / ΦΟΒΙΑ / ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ

Μερικά άτομα, στην πρώτη τους συνεδρία, έχω ακούσει πολλές φορές να λένε ‘Θα με υπνωτίσεις και θα μου πεις να μην τρώω’. Πράγματι, είναι μια κατανοητή, αποδεκτή απαίτηση όταν σκεφτούμε ότι ζούμε σε μια κοινωνία όπου υπάρχει ένα ‘μαγικό χάπι’ που προσφέρετε τόσο γρήγορα, τόσο ελεύθερα. Χάπι για την κατάθλιψη, χάπι για τα νεύρα, χάπι για συμπλήρωση βιταμινών, χάπι για μείωση όρεξης. Καθημερινά διαβάζουμε διαφημίσεις: ‘Νέο θαυματουργό χάπι το οποίο εμποδίζει την απορρόφηση του λίπους’ ή ‘Επαναστατική μέθοδος καταμέτρησης θερμίδων’. Πόσες φορές δεν έχουμε δει ή διαβάσει ότι: ‘αυτή η νέα μέθοδος αδυνατίσματος πράγματι είναι αποτελεσματική’. Και μπαίνουμε σε μια εκ νέου προσπάθεια από όπου βγαίνουμε λιγότερο δυνατοί, λιγότερο προσανατολισμένοι, με λιγότερη πίστη σε αυτά που θέλουμε να καταφέρουμε.

Όλα αυτά τα προϊόντα έχουν τρία πράγματα κοινά:

1. Προσφέρονται να κάνουν όλοι την δουλειά για σένα

2. Δεν είναι επιλεκτικά (υποθέτουν ότι ο καθένας έχει τις ίδιες ανάγκες)

3. Τα αποτελέσματα τους είναι στην καλύτερη περίπτωση παροδικά (όταν σταματάς να παίρνεις το ‘μαγικό χάπι’ το αρχικό πρόβλημα φανερώνεται και πάλι συχνότατα με περισσότερη επιμονή δημιουργώντας μεγαλύτερη δυσκολία).

Η έρευνα δείχνει πως το 97% αυτών που κάνουν δίαιτες

ξανακερδίζουν το βάρος που προσπάθησαν τόσο σκληρά να χάσουν

Απορρίπτουμε την ιδέα οποιουδήποτε μαγικού χαπιού απλά επειδή δεν δουλεύει. Η προσπάθεια δεν σημαίνει σκληρή δουλειά. Εάν ενδιαφέρεσαι και έχεις κίνητρο, προσπάθεια για μια υγιή σχέση με το φαγητό γίνεται φυσικά και σου επιστρέφετε ένα αίσθημα ικανοποίησης και ισορροπίας.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην επιτυχή σου προσπάθεια είναι

πιθανόν η έλλειψη κινήτρου και ο φόβος της αποτυχίας



‘Θέλεις να ζήσεις με το φόβο/ άγχος των διατροφικών σου συνηθειών τον επόμενο χρόνο… τα επόμενα 5 χρόνια… για την υπόλοιπη ζωή σου…;

Μερικοί φόβοι είναι υγιής, και μας προστατεύουν από αληθινούς κινδύνους. Ωστόσο, οι περισσότεροι φόβοι που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι βασίζονται σε φανταστικούς κινδύνους. Και εκείνοι οι φανταστικοί κίνδυνοι με την σειρά τους προκαλούνται από τις προσδοκίες ότι το χειρότερο θα συμβεί.

Μεταξύ άλλων, κατανοώντας τις αιτίες των διατροφικών σου προβλημάτων: πτωχές διατροφικές συνήθειες και τρόπο ζωή σου, ψυχολογικές ανάγκες όπου σε οδηγούν στο φαγητό δημιουργείς μια υγιή σχέση με το φαγητό, μακριά από ενοχικά συναισθήματα, φόβους και αλλεπάλληλους κύκλους δίαιτας, αυξάνοντας την αυτό-πεποίθησή σου μαθαίνοντας πως η επιτυχία είναι κάτι χειροπιαστό κάτι που εξαρτάται και ελέγχεται μόνο από εσένα.


ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ / ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Η Υπερφαγία έχει πρόσφατα ταξινομηθεί ως μια ξεχωριστή κατηγορία διατροφικής διαταραχής. Τα άτομα τα οποία καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα και δεν καταφεύγουν σε αυτό-προκαλούμενους εμετούς παλεύουν με το παραπάνω βάρος, με αισθήματα ντροπής για αυτό. Παρομοίως και με τα συναισθήματα τους και με την συμπεριφορά τους. Η σημαντική διαχωριστική γραμμή που διαφοροποιεί την υπερφαγία από τη Νευρική Βουλιμία είναι ότι το άτομο που έχει επεισόδια υπερφαγίας τρώει ανεξέλεγκτα ή νιώθει ότι τρώει κατά αυτό τον τρόπο αλλά μετά δεν αυτό–προκαλεί εμετό. Πιστεύετε πως πολλοί περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από υπερφαγία παρά από τις άλλες διατροφικές διαταραχές.

Πανεπιστημιακές έρευνες και εκτιμήσεις δείχνουν πως περίπου 10% των ατόμων με υπερφαγική διαταραχή είναι παχύσαρκοι.

Πώς αναγνωρίζω την υπερφαγία;

· Τρώγοντας πάρα πολύ γρήγορα από ότι συνήθως - η τροφή αμάσητη

· Τρώγοντας έως ότου αισθανθεί δυσάρεστα

· Τρώγοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού ενώ δεν υπάρχει φυσική πείνα

· Τρώγοντας μόνο λόγω της αμηχανίας που βιώνει λόγω καταστάσεων

· Συναισθήματα ντροπής, θλίψης, ενοχής μετά το επεισόδιο

· Νιώθοντας αδυναμία ή φόβο να ξεφορτωθεί το φαγητό που κατανάλωσε

· Μείωση κοινωνικότητας - απομόνωση

Πράγματι, καθημερινά γίνονται επιλογές γύρω από το φαγητό. Με κάποιο τρόπο αυτές οι επιλογές γίνονται πρόβλημα για κάποια άτομα. Τρώγοντας πράγματα για τα οποία αργότερα μετανιώνει. Δίνοντας υποσχέσεις να μην φάει συγκεκριμένες τροφές αλλά βρίσκει δύσκολο να τις ακολουθήσει. Ακολουθώντας μια δίαιτα για λίγο, αλλά αργά ή γρήγορα βρίσκει τον εαυτό της / του να υπέρ–καταναλώνει τροφές πολύ-θερμιδικές (πλούσιες σε λιπαρά και υδατάνθρακες).

Μια επίμονη ερώτηση που ψάχνει απάντηση και παραμένει στο μυαλό του/της αναπάντητη «Γιατί το κάνω αυτό;», «Γιατί δεν έχω έλεγχο;»

Ένας από τους κυριότερους λόγους που ένα άτομο μπαίνει σε δίαιτα, είναι για να αισθανθεί καλύτερα για τον εαυτό του να εκτιμηθεί και να νιώσει λίγο περισσότερο εμπιστοσύνη, να γίνει λίγο περισσότερο αποδεκτό από αυτό που έχει ήδη βιώσει. Χάνοντας βάρος συνήθως φέρνει περισσότερο αυτό-εκτίμηση και αυτό-πεποίθηση. Αυτή η ενίσχυση είναι πολύ δυναμική αλλά εσωτερικά τίποτα δεν έχει αλλάξει και πιθανώς το άτομο το γνωρίζει.

Τότε που πάμε από εδώ και πέρα; Στο πραγματικό κίνητρο που σε σπρώχνει να επιδιώξεις να χάσεις βάρος. Το κίνητρό σου μπορεί να κάνει την διαφορά μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας σε αυτό που επιδιώκεις. Προσπαθώντας να αισθανθεί το άτομο καλύτερα γύρω από τον εαυτό του πολλοί κάνουνε ένα θεμελιώδες λάθος: προσπαθούν να καλυτερέψουν την γνώμη που έχουν για τον εαυτό τους με το να κερδίσουν την αποδοχή των άλλων. Και ας σκεφτούμε τι εννοούμε κάθε φορά που υπάρχει η επιθυμία να δούμε έναν εαυτό καλύτερο…, φυσικά ένα μεγάλο ποσοστό εννοεί λεπτότερο.

Μερικές φορές σκεφτόμαστε «Αλλά μ΄ αρέσει να είμαι αδύνατη/ος, μ΄ ευχαριστεί»

Πανεπιστημιακές έρευνες έχουν δείξει μια δυνατή συσχέτιση μεταξύ της επιθυμίας για χάσιμο βάρους και της προσδοκίας για μεγαλύτερη αποδοχή από τους άλλους γύρω μας.

Τότε λοιπόν σκέψου τι θα απαντούσες στις παρακάτω ερωτήσεις:

· Από συνήθεια δεν συγκρίνεις το μέγεθος του σώματος σου με των άλλων;

· Αισθάνεσαι άσχημα για τον εαυτό σου εάν είσαι το βαρύτερο άτομο μέσα σε μια ομάδα ατόμων;

· Σχηματίζεις γνώμη για άτομα που γνωρίζεις βασιζόμενος /η στο πόσο παχύ ή αδύνατο είναι το άτομο;

· Όταν έχεις πάρει βάρος δεν είναι ότι σκέφτεσαι πως οι φίλοι και οι γνωστοί θα το καταλάβουν και θέλεις να κάνεις κάτι γρήγορα;

· Όταν έχεις χάσει βάρος, δεν θέλεις όλοι αυτοί που σε γνωρίζουν να το δουν και να το επισημάνουν ή εσύ να το σχολιάσεις αν κανείς δεν σχολιάσει τίποτα σχετικό;

· Έχεις σκεφτεί ποτέ «Εάν ήμουν αρκετά αδύνατη/ος θα είχα αυτό-πεποίθηση και θα ήμουν ένα ευτυχισμένο άτομο – Θα μου άρεσα περισσότερο»;

Ζώντας σκεφτόμενη/ος κάποια από τα παραπάνω, γίνεται πράγματι δύσκολο να επιτύχεις τον στόχο σου καθώς το κίνητρο δεν καλύπτει πολλές από τις δικές σου ανάγκες – παρά μόνο να κερδίσεις την αποδοχή των άλλων. Οι δυσκολίες και τα πισωγυρίσματα που σε έχουν οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων και αποτυχημένων προσπαθειών κάνουν ορατές τις συνέπειες του να καλύπτεις ανεπαρκώς τις ανάγκες σου σε μόνιμη βάση.

Έχοντας ως κίνητρο την αποδοχή των άλλων χάνεται μια πολύ σημαντική ευκαιρία.

Η ευκαιρία να κάνεις αλλαγές στην διατροφή σου, όχι για να εντυπωσιάσεις τους άλλους αλλά για να βελτιώσεις την σχέση σου με το φαγητό και συνεπώς την ποιότητα της ζωής σου, ζώντας ενεργητικά. Μερικά από τα οφέλη που θα βιώσεις αποκτώντας τον έλεγχο σε ανεξέλεγκτα επεισόδια υπερφαγίας, συνδυάζοντας το με επιτυχή απώλεια βάρους μας οδηγεί κάπου που φαίνεται το άτομο

· Να έχει έλεγχο επάνω στην ζωή του, αντί να είναι ελεγχόμενο από μια εθιστική συμπεριφορά φαγητού

· Μεγαλύτερη ικανοποίηση και ευχαρίστηση η εμπειρία του φαγητού, ελεύθερη από ενοχές, φόβο, και άγχος

· Ζωντάνια και ενέργεια, αισθανόμενη περισσότερο ζωντανή

· Περισσότερο συναισθηματικά ισορροπημένη και αισθανόμενη περισσότερο θετική

· Κοινωνική ζωή ελεύθερη από πιέσεις και περιορισμούς με το φαγητό

· Ελεύθερη από τα φουσκώματα, πρηξίματα και τα δυσάρεστα συναισθήματα μετά από ένα πολύ μεγάλο γεύμα

· Ελεύθερη/ος από δίαιτες

· Ελεύθερη/ος να μαγειρέψεις οτιδήποτε για τους άλλους, γνωρίζοντας πως δεν χρειάζεται να το φας και εσύ

· Βελτιωμένη σκέψη, καλύτερη συγκέντρωση και βελτιωμένη διατήρηση προσοχής

· Καλύτερη προσαρμοστικότητα στις εποχιακές θερμοκρασιακές αλλαγές

· Καλύτερη υγεία

ΝΕΥΡΙΚΗ ΒΟΥΛΙΜΙΑ

Η Ψυχογενής Βουλιμία ταξινομήθηκε ως ξεχωριστή διαγνωστική κατηγορία το 1980, δηλαδή μετρά μόλις 30 χρόνια αναγνώρισης. Η βουλιμική διαταραχή έχει να κάνει με συναισθηματικές ανάγκες όπου φανερώνεται ότι δεν μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο από το φαγητό. Μετά από ένα βουλιμικό επεισόδιο το άτομο αμέσως θα προσπαθήσει να ξεφορτωθεί τις τροφές που κατανάλωσε προκαλώντας εμετό ή χρησιμοποιώντας καθαρτικά/διουρητικά ή και τα δύο ή κάνοντας πολλές ώρες γυμναστική. Αυτή η τακτική είναι μέσα στα πλαίσια του να εμποδίσει να κερδίσει οποιοδήποτε βάρος.

Η Βουλιμία είναι περισσότερο δύσκολο να ανιχνευτεί ότι συμβαίνει σε πολύ κοντινό μας πρόσωπο καθώς συχνά το άτομο δεν χάνει βάρος απότομα που να προκαλέσει υποψίες. Πράγματι, ακόμα και οι άνθρωποι που ζουν μαζί τους στην οικογένεια είτε στο εργασιακό τους περιβάλλον δεν αναγνωρίζουν την διαταραχή και έτσι μπορεί να επιμείνει για πολλά χρόνια κρυφή. Η επίμονη και χρόνια έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον εαυτό τους συχνά κρύβεται.

Ένα άτομο είναι πιθανόν να αναπτύξει βουλιμική διαταραχή στο τέλος της εφηβείας με αρχές της εισόδου του στα 20 χρόνια. Αυτό μερικές φορές συμβαίνει καθώς πιστεύουν πως η βουλιμία θα τους βοηθήσει να κάνουν δίαιτα επιτυχώς καθώς άλλες προσπάθειες έχουν αποτύχει.

Η Νευρική Βουλιμία μας δίνει στοιχεία για την παρουσία της σε 3 τομείς: στην συμπεριφορά, στο σώμα και στην ψυχολογία του ατόμου.


Η συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από

· Υπερφαγία και εμετό και περιόδους υποσιτισμού

· Υπερβολική χρήση καθαρτικών, διουρητικών/υπερβολική άσκηση

· Μυστικότητα και δισταγμός να βρεθεί σε κοινωνικές συναθροίσεις

· Πηγαίνοντας στην τουαλέτα μετά από γεύμα για να προκαλέσει εμετό και να ξεφορτωθεί την τροφή που μόλις είχε καταναλώσει

Στο σώμα παρατηρείται

· Συχνές αλλαγές βάρους

· Πονόλαιμος και τερηδόνα

· Κακή κατάσταση του δέρματος

· Ακανόνιστη περίοδος

· Λήθαργος και κούραση

Στην ψυχολογία

· Εμμονή με το φαγητό

· Μη ελεγχόμενα επεισόδια υπερφαγίας

· Διαταραγμένη αντίληψη όσον αφορά το σωματικό βάρος και σχήμα του ατόμου

· Συναισθηματική συμπεριφορά και κυκλοθυμία

· Ανησυχία και κατάθλιψη, χαμηλή αυτό-εκτίμηση, ενοχές και ντροπή

· Απομόνωση- αισθανόμενο το άτομο απομονωμένο, αβοήθητο


Τί είναι ένα επεισόδιο βουλιμικής υπερφαγίας;

Το άτομο πιθανόν να ξεκινήσει ένα επεισόδιο υπερφαγίας στην προσπάθειά του να αντεπεξέλθει με συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ή να ανακουφιστεί από την ένταση που βιώνει εκείνη την στιγμή, αλλά εύκολα όλο αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε μια κατάσταση εκτός ελέγχου. Γενικότερα, τα φαγητά που καταναλώνονται σε ένα επεισόδιο είναι υπερβολικά πλούσια σε θερμίδες, γεμάτο από υδατάνθρακες και λιπαρά, αλλά μερικές φορές μπορεί ακόμα και να καταναλωθούν καταψυγμένες τροφές.



Καθώς το άτομο αρχίζει να νιώθει υπέρ-πλήρες, αισθήματα ενοχών και ντροπής κατακλύζουν το άτομο. Απεγνωσμένα προχωρούν στο να αυτό-προκαλέσουν εμετό ή παίρνουν καθαρτικά για να εξαγνίσουν τον εαυτό τους από οτιδήποτε έχουν καταναλώσει. Σε αυτό το σημείο, μερικά άτομα περιγράφουν αισθήματα συναισθηματικής ανακούφισης και ελαφρά ζαλισμένοι. Αυτός ο κύκλος μπορεί να κρατήσει την εσωτερική θλίψη και πόνο χαμηλά - αλλά μόνο για λίγο.



Η συχνότητα αυτών των κύκλων βουλιμίας ποικίλει από άτομο σε άτομο. Μερικοί θα υποφέρουν από ένα επεισόδιο κάθε μερικούς μήνες ενώ άλλοι που είναι σοβαρά ασθενείς ίσως έχουν επεισόδια υπερφαγίας και αυτό προκαλούμενου εμετού αρκετές φορές μέσα στην ημέρα. Μερικά άτομα πιθανόν να κάνουν εμετό αυτόματα αφού έχουν φάει οποιαδήποτε τροφή. Άλλοι πιθανόν να τρώνε υγιώς κοινωνικά αλλά όταν βρεθούν μόνοι να εκδηλώνεται η βουλιμική διαταραχή τους. Αρκετά άτομα δεν θεωρούν την διαταραχή τους ως πρόβλημα ενώ άλλοι περιφρονούν και φοβούνται τον ανεξέλεγκτο, φαύλο κύκλο.


Μακροπρόθεσμες συνέπειες της Βουλιμίας

Με τον ίδιο παρόμοιο τρόπο καθώς συμβαίνει με την Νευρική Ανορεξία, στην Βουλιμία τα επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα απαραίτητων συστατικών του σώματος μπορεί σημαντικά ή μοιραία να επηρεάσουν την λειτουργία σημαντικών εσωτερικών οργάνων. Άλλοι κίνδυνοι της βουλιμίας περιλαμβάνουν σοβαρά προβλήματα στο στομάχι, πνιγμό και καταστροφή της αδαμαντίνης των δοντιών. Χαοτικό τρόπος φαγητού και δραματική απώλεια υγρών μπορεί να προκαλέσουν σωματικά προβλήματα τα οποία συνήθως διορθώνονται άμεσα όταν το σώμα αρχίσει να τροφοδοτείται με τα απαραίτητα διατροφικά στοιχεία ακόμα και σε μέτριο βαθμό.


ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ

΄Νευρική Ανορεξία΄ φαίνεται να σημαίνει ΄έλλειψη της όρεξης για νευρικούς λόγους΄ αλλά αυτό είναι τόσο πραγματικό γιατί το άτομο έχει πράγματι χάσει την ικανότητα να επιτρέπει στον εαυτό του να ικανοποιήσει την όρεξή του. Εστιάζουν στο φαγητό σε μια προσπάθεια να ανταπεξέλθουν με την ζωή περιορίζοντας τις ποσότητες που τρώνε και πίνουν, μερικές φορές σε επικίνδυνο επίπεδο.

Είναι ένας τρόπος να δείξουν ότι έχουν τον έλεγχο του βάρους του σώματος τους και του σχήματος τους. Ωστόσο, η διαταραχή από μόνη της παίρνει τον έλεγχο από το άτομο και οι χημικές αλλαγές που προκαλούνται στο σώμα επηρεάζουν τον εγκέφαλο κάνοντας αδύνατον για το άτομο να πάρει λειτουργικές αποφάσεις για το φαγητό. Καθώς η διαταραχή εξελίσσεται, πολλά άτομα υποφέρουν από εξάντληση λόγω της ασιτίας.

Η Νευρική Ανορεξία μας δίνει στοιχεία για την παρουσία της σε 3 τομείς: στην συμπεριφορά, στο σώμα και στην ψυχολογία του ατόμου.

Στη συμπεριφορά παρατηρείται:

· Τελετουργική στάση προς το φαγητό, όπως κόβοντας το φαγητό σε σε πολύ μικρά κομμάτια

· Μυστικότητα

· Υπερκινητικότητα

· Φορώντας πολύ μεγάλο μέγεθος ρούχα

· Προκαλώντας εμετό/ χρήση καθαρτικών



Στο σώμα φανερώνονται στοιχεία:

· Στους Ενήλικες, ακραία απώλεια βάρους, στα παιδιά και εφήβους φτωχή ή

· Ανεπαρκής αύξηση βάρους σε σχέση με την ανάπτυξή τους

· Κοιλιακά άλγη

· Ζαλάδες και λιποθυμίες

· Πρηξίματα στο στομάχι, και πρόσωπο

· Προβλήματα στο κυκλοφορικό και μόνιμη αίσθηση κρύου

· Ξηρό, άγριο, δύσχρωμο δέρμα

· Διακοπές στο εμμηνοριακό κύκλο ή αμμηνόροια

· Χάσιμο της λίμπιντο

· Μείωση της οστεϊκής μάζας και τελικά οστεοπόρωση



Η ψυχολογία του ατόμου χαρακτηρίζεται από:

· Έντονο φόβο να μην πάρει βάρος, ακόμα και αν κυμανθεί μέσα στα κανονικά πλαίσια βάρους σύμφωνα με το ύψος του ατόμου.

· Δυσλειτουργικές αντιλήψεις για το σχήμα του σώματος ή του βάρους

· Άρνηση για την ύπαρξη του προβλήματος

· Αλλαγές στην προσωπικότητα του ατόμου και μεταπτώσεις στην διάθεση



Μακροπρόθεσμες συνέπειες της Νευρικής Ανορεξίας

Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της ανορεξίας επάνω στο σώμα και στο μυαλό μπορεί να είναι σοβαρές. Ευτυχώς πολλές από εκείνες τις συνέπειες είναι αναστρέψιμες – από την στιγμή που το σώμα πάρει τα απαραίτητα συστατικά και τα λαμβάνει σε συχνά διαστήματα.

Από την στιγμή που το άτομο βρίσκεται στο μονοπάτι της ανάρρωσης, παίρνει μερικές εβδομάδες ή μήνες στο σώμα και στο μυαλό να προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα. Τρώγοντας και πίνοντας με συχνότητα μπορεί να προκαλέσει στο σώμα μια αίσθηση φουσκώματος όπου είναι παροδική. Η προσωπικότητα του ατόμου και οι αλλαγές στην διάθεσή του χρειάζονται επίσης λίγο χρόνο για να βελτιωθούν, εξαρτώμενα από τις συναισθηματικές δυσκολίες συσχετιζόμενα με την Νευρική ανορεξία όπου το άτομο αντιμετωπίζει.

Ανορεξία και Οικογένεια

Η ανορεξία δεν επηρεάζει μόνο το πρόσωπο το οποίο υποφέρει από τη διαταραχή – ολόκληρη η οικογένεια επηρεάζεται. Κάθε οικογένεια είναι διαφορετική αλλά μερικά κοινά στοιχεία έχουν βρεθεί. Τα άτομα τα οποία έχουν αναπτύξει ανορεξία συνήθως ως παιδιά συμμορφώνονταν με όλες τις οδηγίες και υπήρξαν υπάκουα. Ήταν πολύ λιγότερο πιθανόν να θυμώσουν και είχαν την τάση να ευχαριστούν τους άλλους. Έχουν μάθει να κρύβουν τα συναισθήματα τους και τις ανησυχίες τους.

ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ


Καταστάσεις σύνθετες όπως οι διατροφικές διαταραχές αναπόφευκτα παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις στα συμπτώματα όπως παρουσιάζονται στο κάθε άτομο. Για αυτό μερικές φορές εμφανίζεται η συνολική εικόνα των συμπτωμάτων να διαφέρει από άτομο σε άτομο. π.χ. μια γυναίκα με νευρική ανορεξία πιθανόν να έχει ακανόνιστη περίοδο και άλλη να μην παρουσιάζει αυτό το σύμπτωμα. Όπως επίσης τα βουλιμικά επεισόδια διακρίνονται από πολύ μεγάλη συχνότητα μέσα στην ίδια μέρα και μέχρι 2 φορές μέσα στην εβδομάδα. Τέτοιες περιπτώσεις ταξινομούνται ως «μερικώς σύνδρομο».

Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις που παρουσιάζουν μικτά συμπτώματα δύο διατροφικών διαταραχών. Συνήθης είναι η περίπτωση της «Βουλιμο - Ανορέξιας».

Η θεραπευτική παρέμβαση σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτεί εξαιρετικά ειδικευμένους και έμπειρους ψυχολόγους λόγω της πολυπλοκότητας της διαταραχής.


ΛΥΣΗ/ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Οι διατροφικές διαταραχές είναι σοβαρές ασθένειες και χρειάζεται εξειδικευμένη ψυχολογική φροντίδα, για τις ψυχολογικές δυσκολίες που προκαλούν τραύμα και βαθιά θλίψη αλλά και για τα σωματικά προβλήματα που το άτομο αντιμετωπίζει. Πιθανόν σκέφτεσαι ότι ο «τρόπος να αλλάξω το πώς αισθάνομαι για τον εαυτό μου είναι να αλλάξω το σώμα μου». Αλλά είναι ένας τέτοιος τρόπος υγιές για να αλλάξεις το πώς αισθάνεσαι για τον εαυτό σου; Με μια γενικότερη θεώρηση των πραγμάτων μάλλον η απάντηση φαίνεται να είναι ένα ηχηρό «όχι».

Τα συναισθήματα και οι προσωπικές μας ανάγκες έχουν θεμελιώδη αιτιολογική σχέση με το φαγητό. Όλοι έχουμε ένα βιολογικό λόγο για να τρώμε, αλλά ο καθένας από εμάς ξεχωριστά έχει τους δικούς του διαφορετικούς λόγους για να τρώει περισσότερο από ότι χρειάζεται και να ικανοποιήσει τις υπόλοιπες ανάγκες του.

Οι ατομικές καταστάσεις χρειάζεται να καλυφθούν με μεγάλη λεπτομέρεια έτσι ώστε να είσαστε ικανοί να έχετε μια βαθιά ολοκληρωμένη εικόνα των προσωπικών σας αιτιών που σας προκαλούν τα διατροφικά προβλήματα.

Μαθαίνοντας τη σπουδαιότητα και την επίδραση μιας αλλοιωμένης, διαστρεβλωμένης εικόνας του σώματός σου είναι το πρώτο ισχυρό σίγουρο βήμα σε μια σειρά από σημαντικά βήματα που θα ακολουθήσεις για να καταρρίψεις ότι δυσλειτουργικό και μη αληθινό που πιστεύεις για τον εαυτό σου. Τα αποτελέσματα είναι πάντα θεαματικά απολαμβάνοντας μια ισχυρή αυτό-πεποίθηση με πανίσχυρη θέληση. Ο συνδυασμός αυτό-πεποίθησης και θέλησης είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο που δεν φαίνεται χρήσιμο μόνο στην απώλεια και διατήρηση βάρους αλλά προβάλει τα οφέλη του και σε πολλές διαφορετικές περιοχές της ζωής σου.

Τα άτομα με βουλιμία, υπερφαγία, παχυσαρκία, μπορούν να επιστρέψουν σε έναν υγιή τρόπο διατροφικής συμπεριφοράς, χωρίς να εξαρτάται άμεσα από το πόσο διάστημα υποφέρουν από την διαταραχή. Επιπλέον, θα εξαφανιστούν πολλές από τις σωματικές παρενέργειες που προκαλεί η διαταραχή.

Μια αποτελεσματική ψυχό-διατροφική θεραπευτική παρέμβαση χρειάζεται να προετοιμάζει σταδιακά το άτομο να διαμορφώσει τη σχέση του με το φαγητό, να τροποποιήσει αντιλήψεις, πεποιθήσεις, μύθους που έχει διαμορφώσει σε σχέση με το φαγητό, τροφές και να δώσει όλα τα απαραίτητα εφόδια–γνώσεις, ψυχολογικές τεχνικές, διατροφικές συμβουλές, απαραίτητους ελιγμούς και άλλα πολλά – για να απαλλαχτεί από τις στερήσεις και τις δίαιτες απελπισίας που το οδηγούν σε ένα ατέλειωτο φαύλο κύκλο και σε παραπανίσια κιλά.

Το ψυχοθεραπευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε μορφές ψυχογενών διατροφικών διαταραχών χρειάζεται να είναι σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο στις ατομικές ανάγκες του κάθε ατόμου. Στην περίπτωση της υπερφαγίας, παχυσαρκίας, εμμονή με το φαγητό μερικοί βασικοί άξονες που χρειάζεται να δυναμωθούν στην καθημερινή πρακτική του ατόμου: αίτια και αφορμές πολυφαγίας, καθημερινή χρήση της τροφής, εικόνα του σώματος, διαχείριση συναισθημάτων, διαπροσωπικές σχέσεις, σταθερή απώλεια βάρους και διατήρηση του και άλλα πολλά στοιχεία που φανερώνονται κατά την διαγνωστική ή θεραπευτική διαδικασία.

Η υπερφαγία, οι έμμονες σκέψεις για το φαγητό, νευρική βουλιμία, νευρική ανορεξία αντιδρούν γενικά πολύ θετικά σε ψυχολογική θεραπευτική παρέμβαση όμως στα χέρια ειδικά εκπαιδευμένων ψυχοθεραπευτών οι οποίοι κατανοούν τις αιτίες και συμπεριφορές των ψυχογενών διατροφικών διαταραχών και του στυλ ζωής που αυτά προκαλούν. Έτσι η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση δεν θα εφοδιάσει απλά το άτομο με αυτογνωσία. Θα έχει επίσης τις γνώσεις να ενδυναμώσει το άτομο που υποφέρει με ειδικές, σημαντικές πληροφορίες και καθοδήγηση. Αποκτώντας τον έλεγχο σε άλλες περιοχές της ζωής οι οποίες είναι «εκτός ελέγχου» μπορούμε ξανά να αξιώσουμε τη «φυσική πείνα» και το φαγητό να γίνει πάλι πηγή ευχαρίστησης.