ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ. ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ Τα περισσότερα προβλήματα, που αναφέραμε μέχρι τώρα αφορούσαν τις υπανάπτυκτες χώρες στις οποίες ο υποσιτισμός σε συνδυασμό με τον υπερπληθυσμό και την μόλυνση, οδηγούν τον ανθρώπινο οργανισμό σε αδυναμία να καλύψει βασικές διατροφικές λειτουργίες,με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός μικρών παιδιών του Τρίτου κόσμου να λιμοκτονούν, πριν καν να συμπληρώσουν το πέμπτο έτος της ηλικίας τους. Το αντίστροφο συμβαίνει με τον υπερσιτισμό των ανεπτυγμένων χωρών,που και εδώ όμως δημιουργούνται μια σειρά από αρρώστιες αποτέλεσμα « κακής διατροφής» και υπερκατανάλωσης τροφίμων. Μερικές από αυτές είναι γνωστές σε όλους, όπως: η παχυσαρκία, καρδιοπάθειες,εγκεφαλικά, οστεοπόρωση σακχαρώδη διαβήτης, οσφυαλγίες, τερηδόνα., δυσκινησία, αλλά και το πρόβλημα της εμφάνισης που με τις εξαντλητικές δίαιτες οδηγεί σε ανορεξία, νευροφυτικά προβλήματα, φοβίες κ.λ.π. Σύμφωνα με το πρώτο θερμοδυναμικό αξίωμα της φυσικής, η τροφή που προσλαμβάνομαι για να αποκτήσουμε τις αναγκαίες θερμίδες, διατίθεται κατά ένα μέρος για να ανταποκριθούμε στην παραγωγή έργου, κίνησης, και πνευματικής εργασίας, ένα άλλο μέρος εφόσον κυρίως κάνουμε καθιστική ζωή, αποθηκεύεται στον οργανισμό μας υπο μορφή λίπους, και ένα τρίτο μέρος αποβάλλεται στο περιβάλλον, είτε μα τον ιδρώτα, είτε με την μορφή θερμότητας, είτε τέλος μέσω της πέψης, υπο μορφή ούρων ή κοπράνων. Αυτό το αξίωμα, ισχύει παντού και πάντοτε και είναι δύσκολο ως αδύνατο ν΄ ανατραπεί στο μέλλον. Οι άνθρωποι των ανεπτυγμένων χωρών, δεχόμενοι και την πλύση εγκέφαλου από τα ΜΜΕ, μέσω των διαφημίσεων, που υπόσχονται διατροφικούς παράδεισους, καταναλώνουν πολύ περισσότερες πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη, τα οποία είναι δομικές και ενεργειακές πηγές του οργανισμού. Αποτέλεσμα αυτής της διατροφικής υπερκατανάλωσης, είναι να βλάπτουν πρώτα το πορτοφόλι τους, αλλά στη συνέχεια επιβαρύνουν σοβαρά την υγεία τους. Οι συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από υπερκατανάλωση πρωτεϊνών περιληπτικά είναι οι εξής: 1) Όταν έχουμε υπερβολική λήψη πρωτεϊνών, αποδίδονται υπερβολικές ποσότητες μεθειονίνης, ενός ουσιώδους αμινοξέως. Το περίσσευμα μεθειονίνης διασπάται σε ομοκυστίνη, η οποία προκαλεί ερεθισμό των τοιχωμάτων των αρτηριών, διευκολύνοντας την εναπόθεση λίπους. Οι αρτηρίες σκληραίνουν, οδηγώντας προοδευτικά σε καρδιακές προσβολές και σε εγκεφαλικά επεισόδια. 2) Οι περίσσειες πρωτεΐνες εξαντλούν τον « μεταβολικό μηχανισμό» του κυττάρου, φθείροντας τον γρηγορότερα, πράγμα που οδηγεί σε πρόωρα γηρατειά. 3) Ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε ζωικές πρωτεΐνες οδηγεί στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης αυξάνοντας την ουρική αποβολή ασβεστίου. 4) Ένα μέρος από τις πρόσθετες πρωτεΐνες αποθηκεύεται σαν λίπος, αυξάνοντας την παχυσαρκία. 5) Στο παχύ έντερο συγκεντρώνονται αναερόβια σηπτικά βακτηρίδια, που, διασπώντας το λεύκωμα, παράγουν διάφορες τοξίνες. 6) Το άζωτο των επί πλέον πρωτεϊνών για να αποβληθεί από το σώμα πρέπει πρώτα να ενωθεί με ορισμένα μέταλλα, σχηματίζοντας νιτρικά άλατα. Αυτό όμως εξαντλεί την αποθήκη του οργανισμού σε μεταλλικά ιχνοστοιχεία. 7) Επίσης προκαλείται (από την υπερκατανάλωση πρωτεϊνών) ατελής πέψη, της οποίας τα τελικά προϊόντα είναι πολύ όξινα (ουρία, ουρικό οξύ, αδενίνη, κ.λ.π) Αυτά πέρα από μια ορισμένη ποσότητα, προκαλούν εκφυλισμό των ιστών του σώματος, με αποτέλεσμα διάφορες αρρώστιες, όπως η ποδάγρα, αρθριτικά, διαταραχές του συκωτιού και των νεφρών, ακόμη και ψυχικές διαταραχές. Ορισμένα συμπτώματα πρωτεϊνικής δηλητηριάσεως είναι: κάψιμο του στόματος, των χειλιών και του λαιμού, παθήσεις του δέρματος, διαταραχές της μύτης, αλλεργικές εκδηλώσεις μη ανοχής για ορισμένες τροφές και ουσίες, υπερβολική κούραση, υπεροξύτητα, πονοκέφαλοι, καθώς και διάφοροι πόνοι στο σώμα, σαν αποτέλεσμα της προσπάθειας των κυττάρων να εδραιώσουν την αμυντική τους δράση ενάντια στις άπεπτες πρωτεΐνες, για να τις απομακρύνουν από το σώμα. Τελικά πόσες πρωτεΐνες πρέπει να προλαμβάνει κανείς μα την τροφή του καθημερινά; Η επιτροπή FAO (Οργάνωση Γεωργίας και Τροφίμων) και η WHO (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας), συνιστά 1gr/Kgr βάρους σώματος. Για τα παιδιά η ενδεικνυόμενη πρόσληψη είναι 2 Kgr/ Kgr. Σχετικά με το σύνολο των θερμίδων που χρειάζεται ένας οργανισμός ποικίλει ανάλογα με το βάρος, την ηλικία, το φύλλο, τη δουλειά, την κατάσταση υγείας κ.λ.π. του ατόμου. Πάντως κυμαίνονται ανάμεσα στις 2.000 με 3.000 θερμίδες την ημέρα, ενώ μια καλή δίαιτα αδυνατίσματος δεν ξεπερνά τις 1200 θερμίδες την ημέρα. Η επιτροπή FAO/WHO πιστεύει ότι μια δίαιτα, όπου πάνω από το 10% των θερμίδων προέρχεται από πρωτεΐνες θεωρείται ικανοποιητική και ικανή να καλύψει τις πρωτεϊνικές απαιτήσεις εφόσον βέβαια καλύπτονται και οι θερμιδικές. Όταν το ποσοστό πέσει κάτω από 8% πρόσληψη πρωτεϊνών θεωρείται ανεπαρκής. Η παρατεταμένη διατροφή χωρίς πρωτεΐνες οδηγεί στο σύνδρομο Kwashiorkor (μεγέθυνση ήπατος, εκτεταμένα διογκώματα στο σώμα) σε ανακοπή της ανάπτυξης, ελαττωμένη αντίσταση στις μικροβιακές λοιμώξεις και σε μαρασμό Ο οργανισμός, εκτός από τα δομικά στοιχεία (πρωτεΐνες) χρειάζεται και πηγές ενέργειας. Οι ενεργειακές πηγές του οργανισμού είναι οι υδατάνθρακες και τα λίπη και οι πρωτεΐνες. Οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες αποδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο και τα λίπη 9. Οι υδατάνθρακες (ή σάκχαρα) λέγονται έτσι γιατί η αναλογία υδρογόνου και οξυγόνου στο μόριό τους είναι 2 προς 1, όπως και στο νερό. Σε μια σωστή δίαιτα το 50% των θερμιδικών αναγκών ενός ατόμου προέρχεται από τους υδατάνθρακες.Έτσι αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων βρίσκονται στα ζυμαρικά, στα γλυκά, τα όσπρια, τα λαχανικά, τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, και στα ποτά. Τα λίπη χρησιμεύουν σαν ενεργειακές αποθήκες του οργανισμού. Όταν χρειαστεί μπορούν να καλύψουν μέχρι και τα 2/3 των ενεργειακών. Στις ανεπτυγμένες χώρες το λίπος συχνά συνεισφέρει περισσότερο από το 40% των ολικών θερμίδων, ενώ για ορισμένες φτωχές χώρες το ποσοστό είναι μόλις 15%. Γι’ αυτό η παχυσαρκία και οι καρδιοπάθειες είναι τόσο συχνές στις πλούσιες χώρες. Για να συντελεσθούν οι διάφορες μεταβολικές εργασίες στον ανθρώπινο οργανισμό είναι απαραίτητη η ύπαρξη βιταμινών. Η έλλειψη κάποιας απ’ αυτές μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές οργανικές διαταραχές. Η έλλειψη π.χ. σε βιταμίνη C προκαλεί το σκορβούτο, παλιά συχνή ασθένεια των ναυτικών, που τρέφονται με συντηρημένες τροφές. Από υποβιταμινώσεις πάσχουν τόσο οι υπανάπτυκτες χώρες, όσο και οι ανεπτυγμένες. Οι υπανάπτυκτες από ελλιπή διατροφή, και οι ανεπτυγμένες εξαιτίας της διατροφής τους με κατεργασμένες τροφές, που έχουν χάσει τις βιταμίνες τους στη διάρκεια επεξεργασίας τους. Στο σημείο αυτό πρέπει να υπενθυμίσουμε κάποιες βασικές διατροφικές οδηγίες, γνωστές ίσως στους περισσότερους από,ώστε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από δυσάρεστες εκπλήξεις, όσον αφορά την υγεία μας: α) Όχι αυξημένη κατανάλωση τροφής. β) Ποικιλία στη διατροφή μας. γ) Λιγότερο κρέας, για λιγότερα τριγλυκερίδια και χοληστερόλη. δ) Πολλά φρούτα και λαχανικά στη διατροφή μας. ε) Όχι ενδιάμεσα γεύματα, για σωστή πέψη και έλεγχο της πολυφαγίας. στ) Προτίμηση στα αυθεντικά «χωριάτικα και παραδοσιακά» και όχι στα βιμηχνοποιήμενα. ζ) Προτιμάτε πάντα προϊόντα εποχής, είτε πρόκειται για φρούτα, είτε για λαχανικά. η) Μη μαγειρεύετε σε υψηλές θερμοκρασίες που καταστρέφουν τις πρωτεΐνες και βιταμίνες. θ) αποφεύγετε τα τηγανητά. Δημιουργούν κορεσμένα οξέα, επιβλαβή για την υγεία. ι) Μην πίνετε νερό και μην τρώτε φρούτα αμέσως μετά το φαγητό κ.λ.π. Όταν κάνουμε καλό συνδυασμό των τροφών στη διατροφή μας, το στομάχι επιβαρύνεται λιγότερο γιατί εκκρίνει ορισμένα μόνο γαστρικά υγρά. ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ